Onderzoeker Marja Eding deed een Delphi-studie naar dynamisch testen bij kinderen met een verstandelijke beperking

12 september 2024

Alle kinderen hebben recht op passend onderwijs om hun potentiële mogelijkheden verder te ontwikkelen. Dat geldt natuurlijk ook voor kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking, alleen is passend onderwijs dan soms ingewikkeld. Zicht op wat zij kunnen leren (hun leerpotentieel) en welke manieren van instructie het beste aansluiten op hun onderwijsbehoeften ontbreekt vaak, ook op het speciaal onderwijs. Standaard intelligentietesten geven hierover onvoldoende bruikbare informatie. Er is dus een andere manier van testen nodig om hier meer zicht op te krijgen.

Wat is een Delphi-studie? Een Delphi-studie (genoemd naar het orakel van Delphi) is een onderzoeksmethode waarbij de meningen van een groot aantal experts wordt gevraagd ten aanzien van een onderwerp waar geen consensus over bestaat (bijvoorbeeld de risico’s van kernenergie). Door de antwoorden van de andere experts (anoniem) terug te koppelen wordt in een aantal rondes geprobeerd tot consensus te komen. Bron: Wikipedia

De Delphi-studie hield in dat we met 37 experts in psychodiagnostiek in drie stappen hebben verkend wat we zouden moeten veranderen aan de testmethode om een goed beeld te krijgen van het leerpotentieel van kinderen. Het ging om kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking in het speciaal onderwijs en orthopedagogische kinderdagcentra in Nederland.

Dynamisch testen

Bij dynamisch testen krijgt het kind training tijdens het testen. Zo krijgen we inzicht in het leerproces. Deze manier van testen zou bij deze kinderen een oplossing kunnen zijn. Op dit moment is er nog geen dynamisch testinstrument voor deze doelgroep in Nederland. Ons onderzoek wil daarin gaan voorzien. Als eerste stap hebben we de mening van experts gevraagd over hoe leerpotentieel en dynamisch testen voor deze doelgroep in de praktijk gebracht kan worden.

We werden het eens over een definitie van leerpotentieel waarin stap voor stap wordt beschreven hoe leerpotentieel gemeten kan worden. De deelnemers vonden het gebruik van leerpotentieel en dynamisch testen van groot belang voor deze doelgroep. Dynamisch testen heeft volgens hen meerwaarde ten opzichte van standaard intelligentietesten omdat het ten eerste een beter beeld geeft van de leermogelijkheden van het kind. Ten tweede omdat het niet-cognitieve factoren die van invloed zijn op het leren meeneemt. En ten derde omdat het meer handelingsgerichte adviezen geeft voor het onderwijs.

Prototype

De deelnemers van de studie vonden het belangrijk dat de dynamische test zowel kwantitatieve (mate van vooruitgang van een kind) als kwalitatieve (hoe een kind leert, welk type instructie aansluit etc.) uitkomsten oplevert.

We hebben een in Zwitserland ontwikkelde dynamische test, de Analogical Reasoning Learning Test (ARLT) (Hessels-Schlatter, 2002) vertaald en gebruikt als basis voor de ontwikkeling van een prototype van een dynamische test. We hebben gevraagd welke aanpassingen hierin nodig zijn voor onze doelgroep. De experts adviseerden aanpassingen in de opbouw van de moeilijkheidsniveaus van de ARLT, de inhoud en lengte van de trainingsfase en de gebruikte materialen. Ook gaven ze aan dat het belangrijk was de test zo te ontwikkelen dat non-verbaal testen mogelijk is. Deze kinderen kunnen zelf onvoldoende of niet vertellen hoe ze een taak oplossen. Daarom is er een observatiechecklist ontwikkeld, gericht op het gedrag van het kind tijdens de training en de reactie van het kind op de gegeven instructies.

De experts waren het erover eens dat dynamisch testen met behulp van analoge redeneertaken geschikt zou kunnen zijn voor kinderen met een matige verstandelijke beperking. Zij maakten zich wel zorgen of analoog redeneren binnen het bereik lag van kinderen met een ernstige verstandelijke beperking. De deelnemers adviseerden verder onderzoek naar welk type instructie deze kinderen helpt om het leren van analoge redeneertaken te ondersteunen.

Resultaten

Op basis van de uitkomsten van de Delphi-studie hebben we het instrument aangepast en in een eerste pilot bij drie kinderen getest. Daarna hebben we nog enkele aanpassingen gedaan en de herziene versie in een grotere pilot gebruikt bij 20 kinderen. De resultaten hiervan zijn we op dit moment aan het analyseren en verwerken. We zijn heel benieuwd naar de uitkomsten! Lees hier de publicatie die verscheen over de studie van Marja Eding.

Op de afbeelding een taak waarbij kinderen een match moeten maken en zij tijdens het geven van de instructie getest worden (dynamisch testen).