Mensenrechten en de wet zorg en dwang: publicatie onderzoeksartikel Esther Bisschops
12 december 2024
Op 10 december vraagt de VN elk jaar aandacht voor Mensenrechten wereldwijd. In de gehandicaptenzorg is op 1 januari 2020 de Wet zorg en dwang (Wzd) ingevoerd, die voortkwam uit het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap. Deze wet is bedoeld om rechten van mensen met een beperking te versterken. Zij (of hun vertegenwoordigers) moeten volgens deze wet zelf over hun zorg kunnen beslissen. Dit betekent dat zorgverleners cliënten zoveel als mogelijk moeten betrekken bij beslissingen over de ondersteuning en de zorg. Meestal gaat dat prima en stemmen cliënten in met de zorg. Dit heet vrijwillige zorg. Maar sommige mensen kunnen vanwege hun beperkte verbale vaardigheden probleemgedrag vertonen waarmee zij zichzelf en anderen in gevaar brengen.
Onvrijwillige zorg
Met dit gedrag uiten zij hun frustratie, angst of onmacht. Het is aan zorgprofessionals om dit gedrag goed te begeleiden. Soms is het nodig de cliënt te beschermen met bepaalde maatregelen. Dat noemen we onvrijwillige zorg. Voor zorgorganisaties kan dat een flinke uitdaging zijn. Hoe bepaal je wanneer onvrijwillige zorg nodig is? Gelukkig zijn er verschillende methoden ontwikkeld die kunnen helpen om zoveel mogelijk onvrijwillige zorg te vermijden. Dat vraagt vaak wel om bewustwording van onvrijwillige zorg bij zorgorganisaties en een bereidheid tot verandering.
Bewustwording
De MDET-methode (Multidisciplinair Expertise team) helpt zorgorganisaties om bewustwording over onvrijwillige zorg te stimuleren en onvrijwillige zorg af te bouwen. Een multidisciplinair team van begeleiders, gedragskundigen, fysiotherapeut en andere professionals adviseert zorgteams over de afbouw van onvrijwillige zorg.
Uit onderzoek van Baukje Schippers bleek de MDET-methode effectief te zijn om onvrijwillige zorg mee te verminderen. Uit het vervolgonderzoek naar implementatie van MDET van Esther Bisschops kwam dat het wel belangrijk is dat de methode aan bepaalde voorwaarden moet voldoen. Het is bijvoorbeeld belangrijk om een onafhankelijk expertiseteam aan te stellen en registraties van onvrijwillige zorg nauwgezet bij te houden. Lees hier het hele onderzoek.
